آینده‌بینی منازعه خاورمیانه و تغییر در توازن قدرت منطقه‌ای ایران و ترکیه

جمهوری اسلامی ایران و ترکیه که در منطقه مهم و راهبردی خاورمیانه واقع شده‌اند، دارای پیشینه تاریخی قابل‌توجه و مشابهت‌های قابل‌تأملی هستند. از جمله این‌که هر دو کشور دارای تمدن‌های باستانی و امپراتوری‌های بسیار گسترده‌ای بوده و در طول تاریخِ خود، همواره دارای روابط پر فراز و نشیبی بوده‌اند که گاه این روابط، دوستانه و گاه با تعارض همراه بوده است. هردوکشور همواره خود را قدرتِ برتر منطقه پنداشته و در این راستا در عین برقراری روابط حسنه، رقابت جدی نیز با هم داشته‌اند. پرسش اصلی این مقاله این است که با توجه به اوضاع پیچیده خاورمیانه، که تغییر در توازن قدرت‌های فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای را محتمل می‌سازد ، کدام یک از دو کشورِ مدعیِ قدرت منطقه ای، ایران و ترکیه ، برای ایفای نقش یک قدرت برتر منطقه‌ای دارای وزن بیش‌تر و در شرایط مناسب‌تری قرار خواهند داشت؟ نویسندگان، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن بررسی مولفه‌های قدرت منطقه‌ای، به مقایسه موقعیت قدرت منطقه‌ای ج.ا.ایران و ترکیه پرداخته و استدلال کرده‌اند بر خلاف سال‌های اخیر، ترکیه جدیداً با فاصله‌گرفتن از سیاست «صفرکردن مشکلات با همسایگان»، به ایجاد تنش با همسایگان خود همانند سوریه رو آورده و از همین رو، احتمال تشدید برخوردها و تعارض با سایر قدرت‌های منطقه‌ای در آینده نزدیک برای این کشور محتمل و قابل پیش‌بینی است. لذا، با توجه به احتمال تقویت بیش از پیش این رویکرد و عدم تحقق اهداف آمریکا در منطقه به‌عنوان پشتیبان ترکیه و احتمال مداخلات مستقیم سایر قدرت‌های منطقه‌ای از جمله روسیه در صحنه منازعه سوریه، در کنار افزایش جایگاه و نفوذ منطقه‌ای ایران، مقاله پیش‌بینی کرده ‌است که در آینده نزدیک، نقش‌آفرینی ترکیه به‌عنوان قدرت برتر منطقه‌ای، در مقام مقایسه با ایران، با چالش مواجه شده و در مسیر تنزل قرار خواهد گرفت و در مقابل، قدرت منطقه‌ای ایران رو به فزونی خواهد‌گذاشت.